Jak namówić seniora do aktywności?
Twoja mama lub tata spędza czas na emeryturze w domu? Babcia nie chce wyjść do teatru ani kina, bo nie ma z kim? Ciocia albo wujek uważają, że aktywność już nie jest dla nich? W jaki sposób mądrze i skutecznie namówić seniora do aktywności? Takie pytanie postawiła Pomorska Fundacja Filmowa w Gdyni, która realizuje w Gdyńskim Centrum Filmowym, w partnerstwie z miejskimi instytucjami, projekt KULTURA+SENIOR. Odpowiedź można znaleźć w materiałach informacyjnych przygotowanych w ramach projektu.
Celem projektu KULTURA+SENIOR jest aktywizacja społeczna i kulturalna mieszkańców Trójmiasta reprezentujących grupę wiekową 60+. Komisja Europejska w 2012 roku opracowała „Strategię europejskiego partnerstwa w zakresie innowacji na rzecz starzejącego się społeczeństwa”, której pierwszym celem jest umożliwienie obywatelom Unii Europejskiej prowadzenia zdrowego, aktywnego życia w samodzielności do sędziwego wieku. Już pod koniec lat 90. XX wieku Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła koncepcję aktywnego starzenia się. Rzeczywistość polskich seniorów to jednak często brak aktywności i osłabione relacje międzyludzkie.
– Okres pandemii był dla tej grupy wiekowej wyjątkowo trudny, w wielu przypadkach pogłębiając odczuwaną już wcześniej samotność i wykluczenie. Wielu seniorom brakuje bezpośrednich relacji z innymi osobami, a kontakty telefoniczne i online nie zaspokajają ich wszystkich potrzeb emocjonalnych. W ramach projektu, który wystartował w sierpniu tego roku, jeszcze do grudnia zapraszamy trójmiejskich seniorów do udziału w licznych bezpłatnych wydarzeniach. Są one związane przede wszystkim z edukacją filmową i filmoterapią, ale nie tylko – mówi Agata Kozierańska-Burda z Pomorskiej Fundacji Filmowej w Gdyni.
W ramach projektu KULTURA+SENIOR w Gdyńskim Centrum Filmowym odbywa się cykl spotkań o charakterze filmoterapii, łączących seans filmowy z rozmową z ekspertem, są także pokazy polskich filmów z udziałem ich twórców. W programie ponadto znalazły się m.in. warsztaty, spotkania autorskie z pisarzami, wizyty w gdyńskich instytucjach kultury, spacery tematyczne z przewodnikiem, treningi nordic walking czy wspólna gra w scrabble.
Oferta jest różnorodna, ale jak zachęcić seniorów do skorzystania z niej? – W kontakcie z seniorami przede wszystkim ważny jest szacunek. To, w jaki sposób ich traktujemy, odzywamy się do nich, bardzo wpływa na ich poczucie godności. Zbyt infantylne czy nadopiekuńcze podejście seniorzy zazwyczaj postrzegają negatywnie. Również zbyt szorstkie, bezosobowe komunikaty mogą spowodować lęk, dystans czy frustrację seniora. Gdy podejdziemy do niego z szacunkiem, cierpliwością i ciekawością, możemy mieć piękne spotkanie z drugim człowiekiem, które nie raz może nas fantastycznie zaskoczyć. mówi Edyta Bonk, psycholożka rozwojowa z Uniwersytetu SWPS.
Liczą się też praktyczne aspekty organizacji wydarzenia adresowanego do seniorów, tak by zapewnić im poczucie komfortu. – Bardzo ważne jest stwarzanie poczucia bezpieczeństwa, gdyż niepewność jest uczuciem często towarzyszącym seniorom. Możemy im pomóc przez stałość ważnych elementów w życiu, przewidywalności wydarzeń czy poprzez stworzenie komfortowych warunków, takich jak dostęp do wody, okien czy toalety – wyjaśnia Edyta Bonk.
W ramach projektu KULTURA + SENIOR powstały graficzne materiały informacyjne, których treść została skonsultowana z ekspertką SWPS. W przystępny sposób odpowiadają one na pytanie, JAK zachęcić seniora do aktywności. A zatem warto robić to ADEKWATNIE, ELASTYCZNIE, PRAKTYCZNIE, RÓŻNORODNIE, czyli podsuwając seniorom przydatne zadania i dostosowując ofertę do ich zainteresowań, zdolności i potrzeb. Działać należy BEZ KRYTYKI, PARTNERSKO, PRZYJAŹNIE, RAZEM, pamiętając o tym, że ocenianie wywołuje stres i może przynieść efekt przeciwny od zamierzonego. Liczy się, by wymieniać się doświadczeniem i zachęcać seniora do aktywności, a nie przymuszać.